KRS 0000037904
28677 Adam Syjut
Statystyki mówią, że 20-25 proc. dzieci chorych na autyzm wychodzi z choroby. Mimo to w dorosłości mają nadal problemy z nawiązywaniem bliskich relacji emocjonalnych i dobrych relacji społecznych. Autyzm dziecięcy włączony jest do kategorii całościowych zaburzeń rozwojowych, jego kod diagnostyczny to F 84.0. Kryteria diagnozy autyzmu u dzieci zawierają trzy podstawowe kategorie zaburzeń:
* zaburzone relacje społeczne.
Trudności z nawiązaniem kontaktu z drugim człowiekiem, z rówieśnikiem.
* nieprawidłowości w komunikacji. Opóźniony rozwój mowy.
* ograniczone, powtarzające się stereotypowe wzorce zachowania, zainteresowań i aktywności.
WCZESNE OBJAWY AUTYZMU
* Ograniczony lub brak kontaktu wzrokowego. Dziecko autystyczne unika tego kontaktu, jego wzrok błądzi w przestrzeni, określany jest jako „puste spojrzenie”.
* Brak reakcji na obecność matki czy innych bliskich osób z otoczenia. Dziecko nie uśmiecha się na widok matki, nie wyciąga do niej rączek, nie reaguje na przytulanie.
* Fascynacja obiektami ruchomymi i wibrującymi.
* Nadwrażliwość na dźwięki.
* Stereotypowe zachowania i manieryzmy są charakterystyczne dla zachowania dziecka autystycznego. Pojawia się niepokój i lęk przy próbach naruszenia stereotypowego porządku.
* Echolalia bezpośrednia i odwleczona. Powtarzanie głosek, sylab czy całego zasłyszanego zwrotu.
Tample Grandin tak wspomina swoje autystyczne dzieciństwo:
„Nie mówiłam do 3,5 roku życia. Porozumiewałam się za pomocą mruczenia, krzyków i pisków (…) stres przełamywał barierę, która odgradzała mnie od mówienia (…)”.
Dźwięki, które dochodziły z otaczającego świata, były dla Tample bolesne, reagowała na nie gwałtownymi, niekonwencjonalnymi zachowaniami. Świat ludzi, ich zapachy, zgiełk były koszmarnym doświadczeniem jej dzieciństwa. Odczuwała potrzebę stymulacji dotykowej, ale tylko wówczas, gdy przynosiła jej wyciszenie. Dokonywała wielu doświadczeń. Projekt maszyny autostymulującej, łatwo dostępnej, próby jej skonstruowania towarzyszyły Tample w okresie dzieciństwa i jej realizacji w okresie dorosłości. Maszyna autostymulująca miała spełnić jej pragnienie, by być „normalną”. Fiksacje były kolejnym doświadczeniem, które pozwalało na redukcję pobudzenia i uspokojenie. Te fiksacje były nieczytelne dla otoczenia, np. ciągłe stawianie pytań czy niekontrolowany śmiech.
Poprzez różne doświadczenia Tample szukała drogi pomocy sobie, poszukiwała odpowiedzi na pytania: „Dlaczego czuję to ja, a nie inni ludzie?”. Potrzebowała takich kontaktów z rówieśnikami, które rozumiała. Nie znajdowała ich, wolała więc zostać z boku, ze swoimi dla niej jedynie czytelnymi zachowaniami, autostymulacją i fascynacjami.
Książka Tample Grandin, jak piszą recenzenci, to „zwycięstwo nad autyzmem – to książka o człowieczeństwie”.
Niezwykła precyzja, a równocześnie głęboka analiza własnych doświadczeń w poszukiwaniu drogi do zrozumienia „normalnego” świata, budzi w czytelniku wiele refleksji dotyczących naszego spojrzenia na tych, których często określa się jako „odmieńcy”.
Adam Syjut 